Αλέξανδρος Κυριακίδης
ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ Α΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ
Κοντά στα σύνορα με τη Φθιώτιδα, ανάμεσα στα χωρία Γραβία και Μπράλος εδώ και σχεδόν 100 χρόνια, από το 1917, βρίσκεται το Βρετανικό Στρατιωτικό Κοιμητήριο. Προς τα τέλη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Σύμμαχοι, πρωτίστως οι Άγγλοι, αναπτύσσονταν στο Βαλκανικό μέτωπο «Σαλόνικα» και στην περιοχή της Καλλίπολης, με την κορύφωση των επιχειρήσεων το καλοκαίρι του 1918.
Η μεταφορά των στρατευμάτων, του υλικού και των εφοδίων γινόταν κυρίως από θαλάσσης προς Θεσσαλονίκη. Όμως η Γερμανία, ως κύρια δύναμη του Άξονα, για να βοηθήσει τους συμμάχους της, τους Βούλγαρους και τους Τούρκους, προσπάθησε να ανακόψει αυτή την οδό, κάνοντας υποβρύχιο πόλεμο.
Τα γερμανικά υποβρύχια έκαναν περιπολίες στο Βόρειο και Ανατολικό Αιγαίο με αποτέλεσμα να δυσκολέψουν σημαντικά την γραμμή εφοδιασμού των Συμμάχων. Η μόνη εναλλακτική λύση ήταν η μεταφορά των στρατευμάτων από τον Τάραντα της Ιταλίας μέσα από τα ασφαλή ύδατα του Κορινθιακού Κόλπου στην Ιτέα, και από κει - με φορτηγά στο σιδηροδρομικό σταθμό του Μπράλου και μετά - στη Θεσσαλονίκη.
Μ΄αυτόν τον τρόπο σ΄αυτές τις δυο πόλεις συγκεντρώθηκε μεγάλο ανθρώπινο δυναμικό, και υπήρξε μεγάλη ανάγκη από ιατρική μέριμνα. Πολλά και διαφορετικά τμήματα του συμμαχικού στρατού πέρασαν από τη γραμμή Ιτέα-Μπράλος. Επίλεκτες μονάδες Βρετανικού στρατού, όπως το Β΄ Τάγμα Πεζικού του Duke of Corniwall’s Light Infantry, διαφορά τάγματα Μηχανικού (Corps of Royal Engineers) και Ρωσική μονάδα Χημικού Πολέμου (Russian Lab Corp).
Στην Ιτέα και το Μπράλο δημιουργήθηκαν στρατόπεδα ανάπαυσης και Βρετανικός σταθμός πρώτων βοηθειών στο Μπράλο. Σταδιακά, με την αύξηση των αφίξεων μεγάλης μάζας στρατιωτών, στο Μπράλο μεταφέρθηκε και το 49ο Βρετανικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο.
Τα Βρετανικά Στρατιωτικά Νοσοκομεία της εποχής εκείνης αναπτύσσονταν πλησίον σιδηροδρομικών σταθμών, ήταν χωρητικότητας μέχρι 400 κλίνες και είχαν ειδικό προσωπικό για την αντιμετώπιση ασθενειών, την υποδοχή των θυμάτων χημικού πολέμου, επιδημιών, αφροδισιακών και ψυχολογικών νοσημάτων κτλ.
Για της ανάγκες ενός τέτοιου νοσοκομείου, τον Οκτώβρη του 1917 στο Μπράλο οργανώθηκε το Στρατιωτικό Νεκροταφείο, το οποίο χρησιμοποιούσαν μέχρι και τον Απρίλη του 1919. Το νεκροταφείο έχει102 τάφους, οι περισσότεροι ενταφιασμένοι εδώ στρατιώτες ήταν θύματα της ισπανικής γρίπης, της επιδημίας που κράτησε από το 1918 έως το 1920 και κορυφώθηκε στην Ευρώπη την Άνοιξη του 1918 με πάνω από 40 εκατομμύρια νεκρούς μόνο στη Ευρώπη.
Θεωρείται, ότι η ισπανική γρίπη ήταν ιός Η5N1, δηλαδή η λεγόμενη γρίπη των πτηνών, που έκανε μετάλλαξη μαζί με τον ιό της κοινής γρίπης, και για αυτό το λόγο προκάλεσε τόσα θύματα παγκοσμίως. Από τους 102 νεκρούς οι 95 άνδρες ήταν της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (2 Μαλτέζοι), 6 Ρώσοι και 1 Βούλγαρος.
Υπάρχουν αρκετές αναφορές στο Διαδίκτυο για τους ενταφιασμένους εκεί άνδρες, όπως π.χ. ο σκαπανέας του Βρετανικού Μηχανικού Thomas Wilding (http://www.tattenhallhistory.co.uk/sapper-thomas-wilding/ ).
Μετά από σχεδόν 100 χρόνια το Στρατιωτικό Κοιμητήριο διατηρείται σε άριστη κατάσταση χάρη στη φροντίδα της Βρετανικής Πρεσβείας στην Ελλάδα και των κατοίκων της περιοχής.
Ξεφυλλίστε τις φωτογραφίες του κειμένου...