Πάμε Σότσι!
Ευγενία Κριτσέφσκαγια
Αύριο. στις 12 Οκτωβρίου, συμπληρώνονται 44 χρόνια από το θάνατο της Σόνια Χένι. Ποιά είναι αυτή; Θα σας εξηγήσουμε παρακάτω...
Στους Δεύτερους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1928 στο Σεντ Μόριτς σην Ελβετία κατέφθασαν 491 αθλητές και αθλήτριες από 25 χώρες του κόσμου. Ανάμεσά σε 27 αθλήτριες ξεχώριζε μια κατάξανθη 16χρονη κοπελίτσα, η Νορβηγή Σόνια Χένι, που είχε όμως εμπειρία συμμετοχής σε Ολυμπιακούς Αγώνες: το 1924, στο Σαμονί, η 11χρονη Σόνια κατέλαβε την τελευταία θέση, αλλά οι κριτές εξέφρασαν την πεποίθηση, ότι πρόκειται για ανατέλλον άστρο του καλλιτεχνικού πατινάζ, που σε τέσσερα χρόνια θα αποτελέσει σοβαρή «απειλή» για τις πρωταθλήτριες.
Η Σόνια δεν έκατσε να περιμένει τόσο πολύ και ήδη το 1927 κέρδισε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα.
Καμιά σοβαρή αλλαγή δεν έγινε στην Ελβετία: οι Νορβηγοί, όπως και το 1924, κέρδισαν τα περισσότερα μετάλλια σε όλα τα αθλήματα, οι Καναδοί πάλι στέφθηκαν Ολυμπιονίκες στο χόκεϊ, ανίκητοι, όπως πάντα, δεν «έφαγαν» ούτε ένα γκολ σε όλη τη διοργάνωση, και οι Αμερικανοί, που κατέκτησαν τα χρυσά μετάλλια στο μπόμπσλεϊ, δεν τα άφησαν πλέον για τα επόμενα 20 χρόνια από τα χέρια τους. Οι διοργανωτές των Αγώνων, οι Ελβετοί, δεν ανεβηκαν στο βάθρο ούτε μια φορά...
Πάντως το αστέρι, για το οποίο μιλούσαν το 1924, ανέτειλε. Και τι αστέρι! Σουπερνόβα! Η Σόνια Χένι όχι μόνο κέρδισε τις άλλες αθλήτριες με μεγάλη διαφορά, αλλά έλαμψε και σε άλλες δυο Ολυμπιάδες – το 1932 στο Λέικ Πλέσιντ στις ΗΠΑ και το 1936 στο Γκάρμις-Παρτενκίρχεν, στη ναζιστική Γερμανία. Δεν υπάρχει άλλη αθλήτρια στο καλλιτεχνικό πατινάζ, που να είχε γίνει τρεις φορές Ολυμπιονίκης, μόνο η Ρωσίδα Ιρίνα Ροντνινά, αλλά εκείνη θριάμβευσε στα ζευγάρια.
Η Σόνια Χένι δεν ήταν μόνο εξαιρετική αθλήτρια, αλλά και εξαιρετική καινοτόμος. Έτσι, το φόρεμα των αθλητριών του καλλιτεχνικού πατινάζ – η μίνι-φούστα – ήταν εύρημα της Χένι. Το μπαλέτο στον πάγο και όχι μια επίδειξη της αντοχής , των ικανοτήτων και της ακροβατικής με πατίνια, η Σόνια Χένι, αφού παρακολούθησε την παράσταση της μεγάλης Ρωσίδας χορεύτριας , Άννα Πάβλοβα, δεν μπορούσε πλέον να κάνει απλά αθλητικά κόλπα, αλλά ήθελε να μεταφέρει στον πάγο την Λίμνη των Κύκνων του Τσαϊκόφσκι. Η χορογραφία στο καλλιτεχνικό πατινάζ είναι έργο της Χένι.
Μετά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες στη Γερμανία του 1936 και τη στενή γνωριμία με τοπν Χίτλερ, η 24χρονη Σόνια εγκατέλειψε τον αθλητισμό και μετακόμισε στην Αμερική. Το έκανε κυρίως για δυο λόγους. Πρώτον, αγαπούσε τα λεφτά και ήξερε πως να τα κερδίζει, διαφημίζοντας τα αξεσουάρ του καλλιτεχνικού πατινάζ και αποκομίζοντας τεράστια κέρδη από τα αποκλειστικά συμβόλαια με τις σχετικές εταιρείες, και σύμφωνα με τους κανόνες της ΔΟΕ απαγορευόταν οι αθλητές που συμμετέχουν σε Ολυμπιακούς Αγώνες να κερδίζουν χρήματα από τέτοιου είδους συναλλαγές. Και δεύτερον, από πολύ μικρή, η Σόνια Χένι ονειρευόταν να γίνει σταρ του σινεμά, σταρ του Χόλλυγουντ, όπερ και εγένετο: στην αρχή έγινε σταρ των σόου στον πάγο, που συγκέντρωναν εκατομμύρια θαυμαστές σε όλον τον κόσμο, κι αργότερα – μια από τις πιο ακριβοπληρωμένες ηθοποιούς του Χόλιγουντ με πάνω από 13 ταινίες στο βιογραφικό της.
Η Σόνια Χένι έζησε μόλις 57 χρόνια. Γεννήθηκε στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας το 1912 και πέθανε μέσα στο αεροπλάνο, που επέστρεφε από το Παρίσι στο Όσλο. Οι μέρες της ήταν μετρημένες μετά από την τρομερή διάγνωση των γιατρών: λευχαιμία.
Σήμερα, εκτός από τους Νορβηγούς, λίγοι στον κόσμο θυμούνται ποιά ήταν η Σόνια Χένι. Τη θυμίζει μονάχα το Μέγαρο των Τεχνών «Χένι-Ούνστα» στο κέντρο του Όσλο, το οποίο είχε ιδρύσει η Σόνια μαζί με τον τρίτο της σύζυγο.
Οι Νορβηγοί είναι υπερήφανοι για το αστέρι τους, παρόλο που οι σχέσεις της Σόνια Χένι με τους ναζιστές πριν και μετά τον πόλεμο αποτελούν γεγονός. Στην Έκθεση στο Βερολίνο, την παραμονή των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936, η Χένι χαιρέτησε ναζιστικά τον Χίτλερ, και μετά τη νίκη της δέχθηκε την πρόσκληση του φύρερ να δειπνήσουν μαζί στο εξοχικό του: αργότερα, στη γερμανική κατοχή της Νορβηγίας, η φωτογραφία του Χίτλερ με το ιδιόχειρο αυτόγραφό του, φύλαξε την περιουσία της οικογένειας Χένι από τις λεηλασίες.
Ο χρυσός δεν μυρίζει. Πόσο μάλλον ο ολυμπιακός χρυσός...